Ile kosztuje dopisanie osoby do aktu notarialnego? Przewodnik po kosztach i opłatach

Dopisanie osoby do aktu notarialnego to procedura, z którą wiele osób spotyka się w różnych sytuacjach życiowych. Od zakupu nieruchomości we dwoje, przez uregulowanie kwestii majątkowych w małżeństwie, aż po sprawy spadkowe. Niezależnie od przyczyny, proces ten wiąże się z pewnymi kosztami i formalnościami. Zrozumienie ich jest kluczowe, aby uniknąć niespodzianek i sprawnie przejść przez całą procedurę. W tym artykule szczegółowo omówimy, ile kosztuje dopisanie osoby do aktu notarialnego, jakie czynniki wpływają na finalny wydatek, a także podpowiemy, jak potencjalnie obniżyć te koszty. 

Dopisanie osoby do aktu notarialnego: Jakie są koszty i opłaty?

Kiedy planujemy dopisać kogoś do aktu notarialnego, musimy liczyć się z kilkoma rodzajami opłat. Są to przede wszystkim taksa notarialna, podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) oraz opłaty sądowe za wpis do księgi wieczystej. Wysokość tych opłat zależy od wielu czynników, w tym od wartości nieruchomości, stopnia pokrewieństwa między stronami oraz rodzaju czynności prawnej.

Taksa notarialna

To podstawowy koszt, który ponosimy u notariusza. Jej wysokość reguluje Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej. Notariusz pobiera opłatę za sporządzenie samego aktu notarialnego, a także za wypisy. Stawki są progresywne, co oznacza, że im wyższa wartość przedmiotu czynności (w tym przypadku wartość nieruchomości), tym niższy procentowo, ale wyższy nominalnie, będzie koszt.

Maksymalne stawki taksy notarialnej przedstawiają się następująco:

• Do 3 000 zł: 100 zł
• Powyżej 3 000 zł do 10 000 zł: 100 zł + 3% od nadwyżki powyżej 3 000 zł
• Powyżej 10 000 zł do 30 000 zł: 310 zł + 2% od nadwyżki powyżej 10 000 zł
• Powyżej 30 000 zł do 60 000 zł: 710 zł + 1% od nadwyżki powyżej 30 000 zł
• Powyżej 60 000 zł do 1 000 000 zł: 1 010 zł + 0,4% od nadwyżki powyżej 60 000 zł
• Powyżej 1 000 000 zł do 2 000 000 zł: 4 770 zł + 0,2% od nadwyżki powyżej 1 000 000 zł
• Powyżej 2 000 000 zł: 6 770 zł + 0,25% od nadwyżki powyżej 2 000 000 zł, ale nie więcej niż 10 000 zł (lub 7 500 zł w przypadku czynności dokonywanych między osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn).

Należy pamiętać, że podane stawki są maksymalne. Oznacza to, że notariusz może, ale nie musi, pobrać pełną kwotę. Warto negocjować taksę notarialną, zwłaszcza przy transakcjach o wysokiej wartości.

Podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC)

PCC to kolejny istotny element kosztów. W przypadku dopisania osoby do aktu notarialnego, jeśli czynność prawna ma charakter odpłatny (np. sprzedaż udziału w nieruchomości), co do zasady obowiązuje stawka 2% od wartości rynkowej udziału nabywanego w nieruchomości. Jeśli dopisanie ma formę darowizny, PCC nie występuje, jednak może pojawić się podatek od spadków i darowizn, którego wysokość zależy od grupy podatkowej.

Ile zapłacisz za dopisanie współwłaściciela do aktu notarialnego?

Kwestia tego, ile kosztuje dopisanie współwłaściciela do aktu notarialnego, jest jedną z najczęściej poruszanych. Niezależnie od tego, czy chodzi o dopisanie współwłaściciela do domu czy dopisanie współwłaściciela do mieszkania, kluczowe jest ustalenie, na jakiej podstawie prawnej następuje to dopisanie.

Sytuacje, w których dopisujemy współwłaściciela:

1. Zakup nieruchomości wspólnie: Najczęściej spotykana sytuacja, gdy dwie lub więcej osób wspólnie kupuje nieruchomość. W takim przypadku koszty notarialne są obliczane od całej wartości nieruchomości i dzielone proporcjonalnie do udziałów. Podatek PCC również jest naliczany od wartości rynkowej.
2. Rozszerzenie wspólności majątkowej małżeńskiej: Jeśli nieruchomość została nabyta przez jednego z małżonków przed ślubem lub w trakcie trwania małżeństwa, ale do majątku osobistego, istnieje możliwość rozszerzenia wspólności majątkowej. Wówczas nieruchomość staje się własnością obojga małżonków. W takim przypadku taksa notarialna jest z reguły niższa, a PCC nie występuje.
3. Darowizna udziału: Jeden z właścicieli może podarować swój udział w nieruchomości innej osobie (np. członkowi rodziny). Wówczas koszty notarialne będą naliczone od wartości darowanego udziału. W przypadku darowizn należy pamiętać o podatku od spadków i darowizn, choć najbliższa rodzina (grupa 0) jest zazwyczaj zwolniona z podatku, pod warunkiem zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego.
4. Zniesienie współwłasności: Jeśli współwłaściciele chcą, aby tylko jedna osoba stała się wyłącznym właścicielem nieruchomości, muszą dokonać zniesienia współwłasności. Może to nastąpić z dopłatami lub bez nich. W zależności od wartości dopłat i sposobu zniesienia, pojawiają się koszty notarialne i potencjalnie PCC.

Przykład: Załóżmy, że chcesz dopisać współwłaściciela do mieszkania o wartości 500 000 zł, przekazując mu połowę udziałów w drodze darowizny.

• Taksa notarialna będzie liczona od wartości całego mieszkania, ale może być obniżona, jeśli notariusz zastosuje zniżkę.
• Jeśli to darowizna dla najbliższej rodziny, podatku od spadków i darowizn nie będzie (pod warunkiem zgłoszenia do US).
• Dodatkowo, konieczne będą opłaty sądowe za wpis do księgi wieczystej.

Koszty notarialne dopisania małżonka do aktu własności – co musisz wiedzieć?

Wiele osób zastanawia się, ile kosztuje dopisanie współmałżonka do majątku, zwłaszcza gdy nieruchomość została nabyta przed zawarciem związku małżeńskiego lub w trakcie jego trwania, ale stanowiła majątek osobisty jednego z małżonków. Dopisanie małżonka do aktu własności jest częstą praktyką, która ma na celu uregulowanie kwestii majątkowych i zabezpieczenie obu stron.

Dopisanie małżonka poprzez rozszerzenie wspólności majątkowej

Jeśli małżonkowie mają wspólność majątkową, a jeden z nich nabył nieruchomość do majątku osobistego (np. z darowizny, spadku lub przed ślubem), mogą rozszerzyć wspólność majątkową na tę nieruchomość. W tym przypadku taksa notarialna jest znacznie niższa niż przy standardowej umowie sprzedaży czy darowizny. Jej wysokość wynosi 400 zł (Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej, § 8 ust. 1 pkt 6). Nie występuje też PCC.

Dopisanie małżonka poprzez darowiznę udziału

Jeśli nieruchomość stanowi majątek osobisty jednego z małżonków i nie chcą oni rozszerzać wspólności majątkowej, ale jedynie dopisać drugiego małżonka jako współwłaściciela, mogą to zrobić w drodze darowizny udziału. Wówczas koszty notarialne będą naliczane od wartości darowanego udziału. Jak już wspomniano, darowizna między małżonkami (grupa 0) jest zwolniona z podatku od spadków i darowizn, jeśli zostanie zgłoszona do urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy od daty darowizny.

Dopisanie małżonka w wyniku dziedziczenia

W przypadku śmierci jednego z małżonków, drugi małżonek (i ewentualnie inni spadkobiercy) staje się współwłaścicielem nieruchomości w wyniku dziedziczenia. W takiej sytuacji nie ma mowy o dopisywaniu do aktu notarialnego w sensie transakcji, a o stwierdzeniu nabycia spadku lub poświadczeniu dziedziczenia u notariusza, a następnie dokonaniu wpisu w księdze wieczystej. Koszty będą związane z opłatami notarialnymi za poświadczenie dziedziczenia i opłatami sądowymi za wpis w księdze wieczystej. Więcej na ten temat przeczytasz w naszym artykule o dziedziczeniu majątku po śmierci współmałżonka.

Opłaty sądowe i notarialne przy dopisywaniu osoby do księgi wieczystej

Po sporządzeniu aktu notarialnego konieczne jest dopisanie małżonka do księgi wieczystej lub generalnie dopisanie żony do księgi wieczystej czy jakiejkolwiek innej osoby. To finalny etap, który prawnie potwierdza zmianę właściciela lub współwłaściciela nieruchomości.

Opłaty sądowe

Wniosek o wpis do księgi wieczystej (wpis prawa własności lub współwłasności) składany jest przez notariusza, który pobiera za to odpowiednie opłaty sądowe:

• Opłata za wpis prawa własności: Zazwyczaj wynosi 200 zł za każdy wpis (np. 200 zł za wpis jednego właściciela, 200 zł za wpis drugiego współwłaściciela, jeśli wpis dotyczy nowego współwłaściciela, lub 200 zł za wpis w przypadku zniesienia współwłasności).
• Opłata za założenie księgi wieczystej (jeśli nie istnieje): 100 zł.
• Opłata za wpis roszczenia, ostrzeżenia, służebności: W zależności od rodzaju wpisu, zazwyczaj 150 zł lub 200 zł.

Podatek VAT

Należy pamiętać, że do taksy notarialnej, czyli wynagrodzenia notariusza, należy doliczyć 23% podatku VAT. Podatek PCC oraz opłaty sądowe nie są objęte VAT.

Jak obniżyć koszty dopisania osoby do aktu notarialnego? Praktyczne porady

Chociaż koszty dopisania osoby do aktu notarialnego mogą wydawać się wysokie, istnieją sposoby, aby je zminimalizować, oczywiście w granicach prawa.

1. Negocjacja taksy notarialnej: Jak już wspomniano, taksa notarialna ma swoje maksymalne stawki. Warto skontaktować się z kilkoma kancelariami notarialnymi i zapytać o ich ofertę. Przy większych transakcjach lub w mniej obłożonych okresach notariusze często są skłonni do negocjacji.
2. Rozważenie formy prawnej: Zastanów się, jaka forma dopisania będzie dla Ciebie najkorzystniejsza. Jeśli chodzi o małżonków, rozszerzenie wspólności majątkowej jest znacznie tańsze niż darowizna czy sprzedaż.
3. Darowizny w rodzinie: Jeśli dopisanie ma formę darowizny na rzecz najbliższej rodziny (małżonek, dzieci, rodzice, dziadkowie, wnuki, pasierbowie, zięciowie, synowe), pamiętaj o zwolnieniu z podatku od spadków i darowizn (pod warunkiem zgłoszenia do US). To może znacząco obniżyć koszty.
4. Dokładna wycena mieszkania lub domu: Wartość nieruchomości ma bezpośredni wpływ na taksę notarialną i ewentualny PCC. Upewnij się, że wartość podana w akcie notarialnym odpowiada rynkowej, ale nie jest zawyżona. Pamiętaj, że w przypadku zaniżenia wartości, urząd skarbowy może ją zweryfikować i domagać się dopłaty wraz z odsetkami.
5. Sprawdzenie statusu majątkowego: Przed podjęciem jakichkolwiek kroków, upewnij się, że wiesz, czy nieruchomość należy do majątku wspólnego, czy osobistego. To kluczowe dla wyboru odpowiedniej formy prawnej i uniknięcia niepotrzebnych kosztów.
6. Konsultacja prawna: W przypadku bardziej skomplikowanych sytuacji (np. podział majątku po rozwodzie, dziedziczenie), warto skorzystać z porady prawnej. Dobry prawnik pomoże Ci wybrać najbardziej optymalne rozwiązanie, które minimalizuje koszty i zabezpieczy Twoje interesy. Dowiedz się więcej o tym, jak wygląda mieszkanie po rozwodzie.

Podsumowanie

Dopisanie osoby do aktu notarialnego to proces, który wiąże się z szeregiem opłat. Kluczowe jest zrozumienie, że ich wysokość zależy od wielu czynników, takich jak wartość nieruchomości, rodzaj czynności prawnej (darowizna, sprzedaż, rozszerzenie wspólności majątkowej), a także stopień pokrewieństwa między stronami. Zawsze składają się na nie: taksa notarialna, podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) (jeśli ma zastosowanie) oraz opłaty sądowe za wpis do księgi wieczystej.

Pamiętaj, że zawsze masz prawo negocjować taksę notarialną, a w niektórych przypadkach, np. przy darowiznach w najbliższej rodzinie, możesz skorzystać ze zwolnienia z podatku. Staranne przygotowanie i świadomość wszystkich kosztów pozwoli Ci sprawnie przejść przez całą procedurę i uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek finansowych.

Potrzebujesz szybkiej i bezproblemowej sprzedaży nieruchomości, aby uporać się z formalnościami? Odwiedź naszą stronę Homly.to i sprawdź, jak możemy Ci pomóc w ekspresowym skupie nieruchomości, oszczędzając Twój czas i nerwy. Oferujemy kompleksową obsługę i konkurencyjne warunki, abyś mógł skupić się na tym, co dla Ciebie najważniejsze.